Zeyniyye

Kitabın konusunu teşkil eden Zeyniyye, XV. yüzyılda ortaya çıkışının ardından halkla birlikte aydınların da dikkatini çekmeyi başarmış bir tarikattır. Herat şehrinden Horasan, Anadolu, Rumeli, Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Hindistan'a yayılan bu tarikata Horasan'da Ali Şir Nevâî, Mısır'da İbnü'l-hümam, Abdülvahhab Şârânî, Kuşâşî, Kûrânî, Anadolu'da Molla Fenârî, Sinan Paşa, Molla Lütfi, Zenbilli Ali Efendi gibi pek çok üst düzey âlimlerin bağlandığı; sultanlar, sadrazamlar ve vezirler başta olmak üzere bir çok devlet erkânının intisab ettiği görülmektedir. Şerîat-tarîkat-hakikat birlikteliğine önem verilmesi, bu tarikatı dönemin alimlerinin gözdesi durumuna getirmiştir denilebilir. Zira bâtın ilminin yanı sıra şeriat ilimleri de denilen zahir ilimlerini tahsil eden Zeyniyye şeyhleri, öncelikle kendi bünyelerinde oluşturdukları zâhir-bâtın dengesini tarikatın temel prensiplerinden biri olarak öne çıkarmışlar, böylece tekkelerini halk için olduğu kadar âlimler ve yöneticiler için de birer cazibe merkezi hâline getirmeyi başarmışlardır. Böyle farklı kesimler üzerinde etkili olan bir tarikatın ilk defa bir kitap çalışmasıyla gün yüzüne çıkarılmış olması, tasavvuf için olduğu kadar ilmiye ve siyaset târihleri için de önemli katkılar sağlayacaktır.