Velilerin Sınıfları

Sûfîler velâyet ile halifelik arasindaki irtibati ele alirken halifeligi "mânevî hükümdarlik” seklinde düsündüler. Allah'in yeryüzündeki gerçek halifeleri velîlerdir. Allah, velîler vesilesiyle fiillerini icra eder. Hükümdarligi izah ederken sûfîler velîleri; gavs, kutuplar, imamlar, bedeller (abdal), nakipler vs. olarak tasnif etmis, her birinin görevinden söz etmistir. Mânevî hükümdarligin modeli meleklerdi. Hiç kuskusuz âlemde gerçek ve tek mutasarrif Allah'tir. Bununla birlikte Allah meleklerden ve onlarin fiillerinden söz eder. Melekler âlemdeki güçlerdir; Allah bu güçler vesilesiyle fiilini icra eder ve fiilini onlarla "perdeler”. Sûfîlere göre insan böyle bir göreve, yani Allah'in fiiline mazhar olmaya meleklere göre daha çok layiktir. Bu amaçla velîleri tasnif etmis, onlarin türlerine ve sayilarina kitaplarinda genisçe yer vermislerdir. Elinizdeki eser Fütûhât-i Mekkiyye'nin 6. Cildinde bulunan 73. Bölümü ve 75-79. kisimlari içermektedir. Bu bölümde Ibnü'l-Arabî kitabinin baska pek çok yerinde atif yaptigi velâyetle ilgili bahislere daha genis ve güçlü bir sekilde yer verir, velîler ve onlara tahsis edilen bilgiler hakkinda sûfîlerin görüslerini aktarir.