Uluslararası Yatırım Hukuku Bağlamında Libya Krizi

17 Şubat 2011 tarihinde Libyada aniden patlak veren olaylar, bu ülkeyi bir kargaşa ve istikrarsızlığa itmiş, yerli halkın yanında yabancı yatırımcıları da etkilemiştir. Yabancı yatırımcılar içinde, belki de en olumsuz etki Libyada faaliyet gösteren Türk inşaat sektörü temsilcileri üzerinde olmuştur. Bu etkinin özellikle Türk yatırımcıların hak ve hukuki menfaatlerinin korunması açısından her yönüyle bilimsel olarak incelenmesi amacı ile 11 Mayıs 2011 tarihinde Libyadaki Durum ve Türk Yatırımcıların Hukuki Menfaatlerinin Korunması başlıklı bir çalıştay düzenlenmiştir. Çalıştay, Libyadaki durumun Türk yatırımcılar açısından ortaya çıkardığı sorunun pratik ve hukuki boyutlarını incelemesi açısından, gerek ulusal gerekse uluslararası alanda, ilklerden biridir.Dış siyasi gündemimizde ilk sıralara yerleşen Libyadaki karışıklıkları ve bu olaylar sonucu orada büyük kayıplara uğraması muhtemel Türk yatırımlarının ve yatırımcılarının problemlerini takip ederek bu yatırımlar, yatırımcılar ve çalışanlar için hangi hukuki tedbirlerin alınabileceği hususunda ilgili bütün taraflarla ortak bir strateji geliştirilip geliştirilemeyeceğini masaya yatırmak önem taşımaktadır. Siyasi açıdan olduğu kadar ekonomik yönden de Türkiyeyi ve Türk yatırımcıları yakından ilgilendiren bu konunun, hukuki açıdan gerektiği gibi değerlendirilebilmesi için geniş bir perspektiften ele alınması zaruridir. Bu amaçla konuyla yakın teması olan akademisyen, bürokrat ve işadamlarının biraraya getirilmesi amaçlanmıştır.Libya ile 2009 yılında yatırımların teşviki ve korunmasına ilişkin ikili bir anlaşma imzalanmış ve bu anlaşma TBMM tarafından 6 Nisan 2011de Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından onaylanarak 22 Nisan 2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir (bkz. 2.7.2011 tarih ve 27982 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 2011/1898 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı). Söz konusu olayların ortaya çıkışından sonra TBMM tarafından onaylanan bu anlaşmaya dayalı olarak ne gibi hukuki yollara başvurulabileceği, bu anlaşma dışında Türk yatırımcılarının hukuki menfaatlerinin korunmasında kullanılabilecek diğer hukuki metin ve argümanların tespiti ve tartışılması, problemin çözümüne yönelik en önemli adımların başında gelmektedir. Bu eser yayına hazırlandığı sırada 2.7.2011 tarih ve 27982 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 2011/2001 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1970 ve 1973 sayılı kararları çerçevesinde bir karar kabul edilmiştir. Bu Karar ile, 1970 ve 1973 sayılı kararlarda belirtilen yaptırımları ortadan kaldıracak yeni bir karar alınıncaya kadar Libyadaki işler sebebiyle verilen teminat mektuplarından kaynaklanan tazmin taleplerinin dikkate alınmayacağı (m. 5(4)) belirtilmiştir. 2011/2001 sayılı Kararname gereği diğer Libya varlıkları gibi Libyan Foreign Bankın sahip olduğu % 62,37 oranındaki Arap Türk Bankası A.Ş. hisseleri de dondurulmuştur. Bunun sonucu olarak Bankacılık Kanununun 8(1)(e) ve 18(5) maddelerine göre Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun vermiş olduğu karar gereği anılan hisseye ilişkin (temettü hariç) ortaklık haklarının kullanımı Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna bırakılmıştır.Bu yönüyle elinizdeki kitap, problemin çözümüne yönelik bir referans metni oluşturma açısından büyük değer taşımaktadır.