Ülkücülükten Tepkisel Milliyetçiliğe MHP'nin İdeolojisi ve Seçmen Eğilimleri

MHP'nin 12 Eylül 2010 referandumunda ‘Hayir' tutumunu benimsemesi, Iç Anadolu'daki seçmeninin bir kisminda ciddi rahatsizliklar olusturdu. MHP'nin ülkücü degerlere sahip seçmeni, partinin ‘Hayir' kararini elestirerek, referandumu destekleyecegini duyurdu. Bu rahatsizlik ve tartismanin kamuoyuna açik bir sekilde dillendirilmesi, pek çok soruyu gündeme getirdi: MHP'de siyasal tutumlari birbirinden farkli seçmen bloklari mi vardi? Farkli seçmen bloklari, hangi siyasi basliklarda ayni, hangilerinde farkli tutumu benimsiyordu? MHP'deki taban farkliligi, cografi bir konumlanmaya indirgenebilir miydi? MHP, bu farkli egilimlere sahip seçmenini hangi söylem ve enstrümanlarla bir arada tutmayi basariyordu? Elinizdeki çalisma, bu sorular akilda tutularak, Orta Anadolu ‘muhafazakâr milliyetçiligi' ile 1990'lar sonrasi Güney sahil seridi ve Bati Ege'de ortaya çikan ‘tepkisel milliyetçilik' anlayislari arasindaki benzerlik ve farkliliklari anlamaya yönelik bir çabayla hazirlandi. 14 ilde 83 MHP'li katilimciyla yapilan görüsmeler, mezkûr soru ve arayislara cevap teskil edecek önemli bulgular sagladi. Bulgular, MHP tabaninda, belli basliklarda görüs farkliliklarinin mevcut oldugunu ancak bu farkliliklarin siyasi tutumlara yansiyacak bir ayrisma veya taban ikiligi düzeyinde olmadigini göstermektedir. MHP tabaninin ayrisma alanini olusturan yasam tarzi tartismalari ve farklilasma alanini teskil eden Türklügün ve milliyetçiligin tanimi ve Islam'in milliyetçilik anlayisindaki yeri gibi konular, seçmenin siyasi tutumu üzerinde belirleyici olmaktan uzaktir. MHP seçmeni arasindaki görüs farkliliklari, seçmen bloklarini cografi veya ideolojik eksenler üzerinden ayristirmaya izin vermemektedir. Öte yandan, son on yilin siyasal gündemini belirleyen ve siyasi partileri pozisyon almaya iten, asker-siyaset iliskileri, askeri personele yönelik darbeye tesebbüs davalari, Kürt sorununun çözümüne ve PKK'nin silahsizlandirilmasina yönelik Çözüm Süreci ve aktif dis politika gibi basliklarda, MHP tabaninda süpheye yer birakmayacak bir ortak algi ve tutum söz konusudur. Bu tablo, MHP'nin, statüko ve degisime direnç hattinda tabanini tahkim ettigini ortaya koymaktadir. Bu gün itibariyle, katilimcilarla gerçeklestirilen görüsmelere de yansidigi üzere, MHP'nin taban ikiligi son bulmus görünmektedir.