Risale-i Mahbüb: Nefsin Şehirleri

Nefis daha çok, insanin kötülüge meyilli, asiri istek ve arzularini ve kendisinde ortaya çikan kibir, haset, bencillik... gibi tutumlarini anlatmak için kullanilan bir kelime. Psikoloji, pedogoji, sosyoloji, ahlâk, felsefe ve sanat basta olmak üzere insana ait ve insanla ilgili olan her bilgi ve bilim onun etrafinda dönmekte. Insanin ruhi kuvvetlerini terbiye etmesi, uygun olmayan yönelimlerine gem vurmasi, nefsinin heva ve heveslerine hakim olup üstün gelmesi için önce kendini, yani nefsini tanimasi gerekli. Bütün bilgilerin basi olan «kendini bilmek» insanin nefsini ve baska nefisleri tanimasiyla mümkün. Muhammed Sâdik Efendinin «sevgili ögrencileri» için kaleme aldigi bir eser olan Risale-i Mahbub'da nefsin dört mertebesi -emmâre, levvâme, mülhime ve mutmainne- sembolik bir lisanla, her biri bir sehre benzetilerek ve kisilestirerek anlatilmaktadir. Nefsin Sehirleri insani sadece ya suaraltina, ya davranisa, ya da zihni faaliyetlerinin fonksiyonlarina indirgeyen ve böylece insani parça parça, sadece bir tarafiyla ele alarak insan bütününü gözden kaçiran çagdas psikolojiye yeni bakis açilari sunacak, yeni ufuklar gösterecek bir eser.