İhvan-ı Safa’da Varlık Düşüncesi

lhvân-ı Safa düşüncesinde Tanrının yaratması iki şekilde gerçekleşmektedir. Bunlardan birincisi kevn kavramıyla iiacle ettikleri aracısız, yani yoktan yaratma, ki onlar aklın bu şekilde yaratılmış olduğu kanaatini taşımaktadırlar; ikincisi ise kevnden sonra meydana gelen varlıklar kanalıyla bir yaratmadır, ki bunu da halk kavramıyla ifade ederler. Dolayısıyla lhvân-ı Safâ'ya göre yaratma (halk), bir meydana çıkarma ve tekrar asla döndürmeden ibarettir.İhvân-ı Safa insan ruhunun bütün bedene nüfuz edip onu yönetmesi gibi, Küllî Nefsin de alem ruhu olarak bütün aleme nüfuz ettiği ve alemdeki bütün etkinliklerin Küllî Nefs ve onun güçleri aracılığıyla gerçekleştiği inancını taşır. Dolayısıyla Tanrı, bütün cismani alemi Küllî Nefs ve güçleri aracılığıyla yönetir. Onlara göre, alemde etkin bu ruhani güçlerin dindeki adı Melaike, felsefe dilindeki adı ise tabii güçler ve tabiattır.