Gezi Direnişi Üzerine Düşünceler

"Gözlerimiz görmemeye baslamazdan önce bizler zaten kör olmustuk, korku bizi kör etmisti, ayni korku yüzünden körlügümüz sürüp gidecek" diyordu Jose Saramago; Körlük isimli kitabinda. Az çok memleket meseleleriyle ugrasan herkes, sanirim bu durumdan hayiflanmistir; ta ki Gezi Direnisi'ne kadar. "Dünyanin yoksullardan bekledigini fazlasiyla yerine getirenler" (Kafka/Dönüsüm), yani Gezi Direnisçileri, bir tarih yazdilar; yazmaya da devam ediyorlar. Bu direnisin, temel olarak üç baglamli bir hareket olarak sekillendigini söylemek mümkün: Kent hakkinin savunulmasi, sekülerizmin korunmasi ve polis terörüne/devletine tepki. Ne yazik ki hâlâ bazi çevrelerde dile getirildigi gibi sorun, "üç-bes agaç" degildir. Dolayisiyla birçok yönüyle Türkiye tarihinin en kapsamli "olay"i olan bu hareketin, hak ettigi ölçüde kapsamli bir analizinin de yapilmasi sarttir. Çünkü Gezi Direnisi üzerine birçok kitap yazilmasina ragmen, genellikle bu çalismalarin agirlik merkezini ya sürece damgasini vuran renkler (zengin eylem çesitlilikleri, duvar yazilar, twiter paylasimlari, sloganlar...vb.) olusturdu ya da bireysel çalismalar üzerinden sekillendi. Elbette bunlarin hepsinin katkilari çok büyüktür. Ancak bu çapta bir "olay"in analizi, daha genis bir çerçeveye ve farkli bakis açilarina dayanmak, "olay"i tüm boyutlariyla tartismak zorundadir. Iste bu kitap, böyle bir gerekliligin sonucu dogdu ve üç bölüm üzerine kuruldu. "Sinif, Rejim, Sol ve Mücadele Üzerine Tartismalar"dan olusan birinci bölümde, Korkut Boratav, E.Ahmet Tonak, Yalçin Bürkev, Metin Özugurlu, Ergin Yildizoglu, Ertugrul Kürkçü, Mustafa Sönmez, Fuat Ercan ve Yasemin Özdek; Gezi Direnisi'ni sinifsal karakter, kentsel rant, kapitalizmin krizleri, yeni isçi sinifi, sermaye birikim süreci, dogrudan demokrasi ve rejim eksenlerinde kuramsal ve olgusal boyutariyla analiz ediyor. "Dünya Gözüyle Gezi Direnisi" basligini tasiyan ikinci bölüm, hem bazi Ortadogu ve Latin Amerika ülkeleriyle Türkiye'yi kiyaslamaya hem de disaridan gözlerle Gezi Direnisi'ne bakmaya çalisiyor. Çogunlukla söylesilerden olusan bu bölümde Adam Hanieh, James Petras, Prabhat Patnaik ve Michael Löwy ile özellikle ilimli Islam projesi, özne sorunu, "orta sinif", "ilkel birikim", Kürt ulusal hareketi üzerine sorulara/sorunlara yanit araniyor. Benan Eres ile Kansu Yildirim ve Ebubekir Aykut ise Türkiye'yi Brezilya ve Misir ile karsilastirmali olarak analiz ediyorlar. "Toplumsal Hareketler ve Çesitli Boyutlariyla Gezi Direnisi" adini tasiyan üçüncü bölümde ise Sirri Süreyya Önder, Ihsan Eliaçik, Handan Koç, Cihan Hüroglu, Besiktas Çarsi, isyanin bilesenleri olan toplumsal hareketlere (Kürt hareketi, anti-kapitalist Müslümanlar, kadin hareketi, LGBT hareketi , çarsi...) ve Timur Oguz, Önder Özdemir, D.Emrah Ziraman, Baris Yildirim ve Ayhan Erdogan belli temalara (psikoloji, sol basin, sosyal medya, sanat, hukuk, siddet...) odaklaniyor. "Iktidar sizi nerenizden yaralarsa orasi sizin kimliginiz olur" der Milan Kundera. Biz de bu çalismada, iktidarin yaraladigi her kesime mümkün oldugunca yer vermeye çalistik. Ancak katki saglamasini istedigimiz, umdugumuz ve talep ettigimiz kimi dostlarimiz, ne yazik ki yogun gündemlerinden dolayi yer alamadilar. Ilerleyen zamanlarda bu eksiklikleri de giderebilmek umuduyla.(Tanitim Bülteninden)