Faiz Meselesi - Tarihte Örnek Uygulamalar

İktisadi faaliyetleri tek bir disiplin altında inceleyip kuramsal çerçeveye indirgemek mümkün değildir. Sosyal sistem kuramında toplumsal ilişkilerin iktisadi, politik, sosyal/kültürel ağlar etrafında kümelendiğini belirten sosyolog Parsons bireylerin içinde yaşadığı toplumun değerlerinden etkilenerek sosyokültürel ilişkilerini inşa ettiğini belirtir. Özünde maddi ilişkileri analiz eden iktisadi düşünce de bu tahayyülün bir parçası olarak değerlendirilmelidir. İnsan hayatının maddi kavramlarını kurgulayan bu disiplinin muhtemelen en girift alanı, kökeni ilk insana kadar uzandığı varsayılan borç ilişkileridir. Tarihin medeniyetlere borç ilişkilerini faizden bağımsız değerlendirme imkânı tanıdığını iddia etmek gerçekçi değildir. Faizden elde edilen yüksek kazancın popüler bir mesleğe dönüşmesi ile basta kölelik olmak üzere pek çok sosyal sorunun kaynağı haline gelir. Sümerlerden modern çağa hemen her medeniyette olduğu gibi sosyal maliyeti giderek kabaran bu fatura kaçınılmaz şekilde bir gün yeniden insanlığın önüne konulacaktır. Tarihi süreç faiz meselesinin yakın gelecekte tartışma konusu olmaktan çıkacağına dair umutları azaltmaktadır. Bu eser, detaylıca ele aldığı modern iktisadi düşünce literatürüne paranın kirası olarak giren ve pek çok medeniyetin sosyal hayatını derinden etkileyen faizli borç ilişkilerinin Antik Çağ medeniyetlerinden günümüze uzanan serüvenini, iktisadi bir araç olma fonksiyonunun yanı sıra aynı zamanda nasıl bir sömürü aracı olarak da işlev gördüğünü gözler önüne sermektedir.

DERLEYENLER HAKKINDA:

MURAT USTAOĞLU Doç. Dr., Ramapo College of New Jersey'de Uluslararası İşletme bölümünden 2006 yılında mezun olan yazar, yüksek lisans eğitimini City University of New York'ta Ekonomi bölümünde 2008 yılında, doktora öğrenimini ise İstanbul Üniversitesi İktisat Bölümü'nde 2013 yılında tamamlamıştır. 2010 yılında araştırma görevlisi olarak İstanbul Üniversitesi'nde başladığı akademik çalışma hayatını 2016 yılından itibaren doçent ünvanı ile öğretim üyesi olarak sürdürmektedir. ABD'de bulunduğu süre zarfında Bank of New York ve JP Morgan Chase Bank'da çeşitli pozisyonlarda görev alan editörün, aynı zamanda Makroiktisat, Uluslarası İktisat ve İslâm İktisadı/Finansı alanında uluslararası bilim dergilerinde yayımlanmış pek çok makalesi bulunmaktadır. “İslâmic Finance Alternative for
Emerging Economies (2014)”, “Post Conflict Syrian State and Nation Building (2015)” ve “Balancing Islamic and Conventional Banking for Economic Growth (2017)” başlıklı AB ve ABD'de basılmış kitapları bulunan yazarın, farklı uluslararası kitaplarda bölüm yazarı olarak katkıları mevcuttur. Hâlen İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi bünyesinde bilimsel çalışmalarını sürdürmekte olan editör, aynı zamanda İslâm İktisadı ve Finansı Araştırma Merkezi'nin yanı sıra İktisat Fakültesi bünyesinde lisans ve lisansüstü seviyede dersler vermeye devam etmektedir. AHMET İNCEKARA Prof. Dr., 1978 yılında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nden mezun olduktan sonra İktisat Bölümünde araştırma görevlisi olarak çalışmaya başlayan editör aynı bölümde 1980 yılında yüksek lisans eğitimini ve 1985 yılında doktora öğrenimini tamamlamıştır. Yine aynı bölüm çatısı altında 1986-1989 yılları arası yardımcı doçent, 1989-1996 yılları arasında ise doçent olarak görev yapmıştır. 1994 yılında ABD Cornell Üniversitesi'nde araştırmalarda bulunan İncekara, 1996 yılında İktisat Politikası Ana Bilim Dalında Profesör ünvanı alır. Halen İktisat Fakültesi İktisat Bölümü başkanlığını yürüten yazarın iktisat alanında pek çok kitap, makale ve bildiri gibi bilimsel yayınları bulunmaktadır.